Golfelleboog (epicondylitis medialis)

Wat is een golfelleboog?

De epicondylitis medialis of beter bekend als de "golf- of golferselleboog" wordt gekenmerkt door pijn aan de binnenzijde van de elleboog uitstralend naar de onderarm.De pijn wordt veroorzaakt door een ontsteking van de peesaanhechting van de pezen die maken dat u de hand en pols naar beneden kan kunt buigen en een vuist kunt maken. De aanhechting van deze pezen bevindt zich aan de binnenzijde van de elleboog. Het drukken op de aanhechting van de buigspieren van de pols en de hand aan de binnenzijde van de elleboog doet pijn.
De pijnklachten treden bijvoorbeeld op bij het dragen van een tas of koffer, het slaan van de tennisbal met de forehand, het afslaan van een golfbal en dergelijke.

Oorzaak en symptomen van een golfelleboog

Het ontstaan van een golfelleboog hoeft niet door golfen te komen. De mediale epicondylitis of golfelleboog wordt veroorzaakt door een overbelasting van de pezen die maken dat de pols naar de handpalm toe (naar beneden dus) bewogen wordt: de buigspieren.
Deze overbelasting kan diverse oorzaken hebben:

• Opslaan met heel hevige kracht of heel veel topspin gebruiken bij de service.
• Een te kort of te zwaar tennisracket gebruiken.
• De besnaringspanning van het tennisracket is te hoog.
• Verminderde of onvoldoende kracht in de pols en schouderspieren.
• Te zware tassen, koffers of andere lasten dragen.
• Hout hakken.
• Een kettingzaag gebruiken of zware snoeischaar.
• Zeer frequent gebruik van handwerktuigen (schroevendraaiers, etc.).

Door wat voor reden dan ook zijn deze buigspieren dus overmatig of verkeerd belast geraakt. Daardoor ontstaat een irritatie bij de aanhechting van de spieren aan de binnenzijde van de elleboog. Het is een hinderlijke aandoening, waar u een tijd flink last van kunt hebben, het duurt soms maanden. Van belang is om te weten dat deze aandoening meestal toch vanzelf weer overgaat. Bij 90 % van de mensen met een golferselleboog is de klacht na een jaar verdwenen.

Het meest voorkomende symptoom van een golfelleboog is pijn aan de binnenzijde (handpalm zijde) van de onderarm, van de elleboog tot aan de pols. De pijn wordt gevoeld bij het buigen van de pols naar onder toe tegen weerstand. Een klein balletje kneden geeft meestal zeer snel pijnklachten. De pijn straalt van de elleboog uit richting de hand, maar niet richting de schouder en nek. Het klachtenpatroon kan voor iedere patiënt verschillend zijn.

Stellen van de diagnose

De diagnose golfelleboog wordt meestal gemaakt op basis van het gesprek met de patiënt en een goed klinisch onderzoek. Voor het stellen van de diagnose is meestal geen nader onderzoek nodig. Een enkele keer kan de arts, afhankelijk van de bevindingen of bij twijfel over de diagnose, een röntgenfoto laten maken van de nek, de schouder of de elleboog. Soms dient met een EMG irritatie van de zenuw in dat gebied (nervus ulnaris) als oorzaak van de klachten uitgesloten worden.

Behandeling

Er zijn veel behandelingsmogelijkheden voor een golfelleboog. Het is niet te zeggen welke behandelingsmogelijkheid duidelijk beter of slechter is. Een bepaalde methode heeft bij de ene patiënt wel en bij een andere patiënt geen resultaat. De essentie is dat overmatige of verkeerde belasting voorkomen moet worden. Vrijwel iedere behandeling heeft volgens onderzoeken een succeskans van ongeveer 70%. Een operatie heeft waarschijnlijk nog een kleinere kans op het verdwijnen van de klachten! 

Wat kan er aan gedaan worden (combinaties zijn mogelijk)? 

• De eenvoudigste behandeling is zelf overmatige of verkeerde belasting en daarmee pijn te voorkomen.
• Het toedienen van lokale frictie (drukmassage) op de pijnlijkste plek kan de pijn dempen.
• Absolute rust kan worden voorgeschreven, desnoods door de elleboog in te gipsen voor een periode van 4-6 weken. Hierbij bestaat het risico op verstijving van gewrichten.
• Er zijn speciale bandjes verkrijgbaar, die om de onderarm kunnen worden aangelegd. Daarmee wordt geprobeerd de spanning op de aanhechting van de spieren aan de binnenzijde van de elleboog te verminderen. Ook bestaan er elleboogbraces die de klachten soms goed verlichten.
• Een andere mogelijkheid is een fysiotherapeutische behandeling. De fysiotherapeut kan met bepaalde apparatuur en fysiotherapeutische handelingen de irritatie dempen en de spieren wat ontspannen.
• Het inspuiten van het gebied met een ontstekingsremmend middel (corticosteroïden) (zie injectie)
• Met inspuiten van het gebied met eigen bloed kan getracht worden de pees te laten genezen.  
• Ook is er een chirurgische behandeling mogelijk. Daarbij wordt de aanhechting van de spieren op de binnenzijde van de elleboog voor een deel losgemaakt en het ontstoken deel van de aanhechting verwijderd. Op die wijze wordt de irritatie opgeheven.

Risico's / complicaties van operatieve behandeling 

De ingreep wordt in dagbehandeling verricht. Meerdere anaesthesiologische technieken zijn mogelijk. Na 24 uur mag het drukverband verwijderd worden. Het is de bedoeling dat u snel weer volledig beweegt om verstijving van de elleboog te voorkomen.

De pijnklachten van een golfelleboog zijn gelocaliseerd bij de mediale epicondyl (paarse cirkel). De zenuw (n. ulnaris, geel) loopt hier vlak onder door. Bij de operatie dient de zenuw nauwkeurig opgezocht te worden om beschadiging te voorkomen. Deze operatie kent algemene risico's en risico op nabloeding of infectie. Ook kan er tijdelijk irritatie van de zenuw (ulnaropathie) optreden.