Heupprothese

Dankzij de kunstheup hebben honderdduizenden mensen over de gehele wereld een beter en actiever leven gekregen en kunnen zij weer actief aan sociale activiteiten en arbeid deelnemen. Meer dan 90 % van de patiënten met een kunstheupoperatie zal na de operatie de pijn kwijt zijn en een verbeterde beweeglijkheid van de heup ervaren. Het verhaal van de kunstheup is een orthopedisch succesverhaal. De kunstheup wordt beschouwd als een van de meest, zo niet de meest succesvolle operatie van de laatste 50 jaar. Door orthopedisch chirurgen worden dagelijks over de gehele wereld kunstheupen ingebracht ter vervanging van een pijnlijk invaliderend heupgewricht.

Het Alrijne Ziekenhuis heeft al meer dan 40 jaar ervaring met het opereren van patiënten met een pijnlijk, versleten heupgewricht, ook ij patiënten met een aangeboren afwijking van het heupgewricht.

Wat mag u verwachten?

Heupprothese Het ondergaan van een totale heupoperatie is een kwestie van vertrouwen. De kans dat de operatie niet of niet volledig slaagt, zou zo klein mogelijk moeten zijn, liefst minder dan 1%. Daarom moet aan een aantal voorwaarden worden voldaan.

In de afgelopen jaren hebben wij een uitgebreid scala van maten en materialen van kunstheupen samengesteld zodat altijd, voor elke individuele patiënt, de meest optimale keuze gemaakt kan worden. Door gebruik te maken van de modernste digitale beeldvormende technieken is reeds voor de operatie zeer nauwkeurig het type en de maat van de prothese vast te stellen. Hierdoor kan een optimale passing en positie van de prothese in de patiënt verkregen worden waardoor het functioneren van de prothese in het lichaam verlengd wordt.

De keuze van de kunstheup

Kunstheup De keuze die door de orthopedisch chirurg gemaakt zal worden is afhankelijk van veel factoren, zoals de kwaliteit van het bot, de leeftijd van de patiënt, de algemene conditie, een bestaande aangeboren afwijking van het heupgewricht en de ervaring van de orthopedisch chirurg met bepaalde prothesen. Er is een (inter)nationale lijst ven bewezen goede prothesen.
Uw behandelend arts zal de verschillende mogelijkheden met u bespreken.

De kunstheup: de kop, de kom en de steel

Het heupimplantaat is gemaakt van lichaamsvriendelijke materialen. De bolvormige kop is gemaakt van staal of keramiek en zal moeten gaan draaien in een plastic, keramiek of stalen kunstkom.

De heupsteel

De heupsteel is gemaakt van of titanium of chroom kobalt staal.De titaniumsteel heeft deels een ruw oppervlak, met een extra laagje van hydroxyapatiet waardoor een steel kan ingroeien in uw bovenbeen. Een dergelijk ingroeisteel noemen wij een ongecementeerde prothese. Bij heupstelen die gemaakt zijn van chroomkobalt staal wordt de prothese in uw bovenbeen vastgezet met een speciaal botcement. Dit heet een gecementeerde prothese.
In het Alrijne Ziekenhuis gebruiken wij voor een standaardoperatie bekende en wereldwijd vaak geïmplanteerde prothesen, die beide in de vakliteratuur bekend staan om het hoge succes percentage en grote duurzaamheid. Deze prothesen zijn de Taperloc, de Mallory Head en in geval van een gecementeerde prothese de SP2 prothese.


Taperloc steel	Mallory Head steel	SP2 steel (cement)

De heupkom

De kunstkom kan ook op twee methoden worden vastgezet in uw eigen heupkom:
De kom kan worden vastgezet met het speciale botcement. In dat geval heeft u dan een gecementeerde kom. Meestal bestaat de kunstkom dan uit kunststof.
Wanneer de heupkom een buitenste schaal van titanium heeft of een ander speciaal metaal kan de kunstkom in uw eigen heupkom verklemd worden door een precieze passing. Soms zijn nog aanvullend schroeven nodig. Zo een soort kunstkom is onderdeel van een ongecementeerde prothese. Bij een ongecementeerde kunstkom wordt de binnenzijde meestal voorzien van een plastic binnenkom, soms keramiek of staal.
Ook zijn verschillende combinaties mogelijk, bijvoorbeeld een ongecementeerde kunstkom en een gecementeerde heupsteel. Deze combinatie wordt een hybride totale heupprothese genoemd.

De operatie

Tijdens een totale heupoperatie wordt al het kapotte kraakbeen verwijderd en het eigenlijke heupgewricht vervangen door een kunstgewricht.
Bij een totale heupprothese opent de orthopedisch chirurg het heupgewricht om toegang te krijgen. Het aangetaste deel van de kop van uw bovenbeen wordt verwijderd om plaats te maken voor de steel van de heupprothese. Voor de operatie is de grootte van de in te brengen steel digitaal gemeten met sjablonen. Deze steel van de prothese wordt in uw bovenbeen vastgezet. Hierna wordt uw heupkom van het bekken passend gemaakt zodat de kunstkom van de heupprothese kan worden geplaatst. Bovenop de steel van de heupprothese wordt een nieuwe bolvormige kop geplaatst. Als de nieuwe kop, de steel en de nieuwe kom op de juiste plaats zijn aangebracht hebben we een nieuw kunstgewricht.

De ingreep duurt ongeveer 1 uur. De zorg voor de operatie en de tijd na de operatie op de verkoeverkamer kunnen een extra tijd van 1 - 2 uur toevoegen voordat u weer terug bent op de verpleegafdeling.

Video rond de opname voor een heupprothese

Deze video is niet beschikbaar omdat de cookies momenteel zijn uitgeschakeld. De cookies kunnen gemakkelijk worden geactiveerd.

Beenlengteverschil

Doordat heupen veel variatie hebben in vorm en lengte kan na de operatie een beenlengteverschil ontstaan. Bij de operatie wordt zoveel mogelijk getracht de beenlengte van het te opereren been ongeveer dezelfde lengte te geven als de andere zijde. Soms wordt het been iets langer. Dit verschil is meestal minder dan een centimeter. Door de meeste patiënten wordt dit geringe verschil als niet bezwaarlijk ervaren. Zelden is het nodig het been meer te verlengen bijv als de kunstheup te instabiel is en anders uit de kom zou kunnen schieten. Een hakverhoging of een inlegzooltje in de schoen aan het andere been kan dan een oplossing bieden. Bij mensen met een heupprothese kan bij een operatie aan de andere zijde het verschil, dat ontstaan is na de eerste ingreep aan de ene kant, bij de operatie aan de andere kant worden hersteld. In het Alrijne Ziekenhuis worden de meeste heupen geplaatst via de “voorste benadering”. Doordat u hierbij geopereerd wordt in rugligging en gebruik wordt gemaakt van röntgenapparatuur tijdens de operatie, kan de beenlengte zeer nauwkeurig worden gecontroleerd.

Klachten na de operatie en complicaties

Gewrichtsvervangende operaties zijn in de meeste gevallen uiterst succesvol, in sommige gevallen kunnen patiënten blijven klagen over pijn in het bovenbeen en de bilregio. Het is goed te bedenken dat een aantal patiënten met heupslijtage ook slijtage hebben van het onderste deel van de wervelkolom met lage rugklachten uitstralend in het heupgebied en bovenbeen. Zo kan weliswaar met succes een kunstheupoperatie verricht zijn en dan toch een bepaald deel van de klachten aanwezig blijven (heup-rug combinatieklachten).

Hoewel slechts in enkele gevallen voorkomend kunnen er toch complicaties optreden tijdens en na de operatie. Dit kunnen zijn:

langdurige wondlekkage
infectie
bloedvatbeschadiging
nabloeding met eventuele druk op de zenuwen van het bovenbeen, eventueel met uitval van functies zoals het gevoel en de functie van bepaalde spieren in het been
overrekking van de zenuwen van het been met meestal tijdelijke uitval of aantasting, zoals een gevoelsstoornis in het bovenbeen of een gestoorde heffunctie van de voet
trombose
longembolie
positieveranderingen van de prothese elementen door onvoldoende fixatie
breuk van het bovenbeen
uit de kom schieten van de heupsteel met kop (luxatie)
verkalkingen met verstijving van kapsel en spieren rond de heupprothese
op lange termijn kan loslating van protheseonderdelen optreden. Hiervoor moet dan eventueel een revisieoperatie verricht worden.

Voorkómen van complicaties

Uw orthopedisch chirurg zal zoveel mogelijk doen om het risico op complicaties te verminderen. Onder andere krijgt u al voor de operatie antibiotica om het risico op infectie te verminderen. Verder krijgt u antistollingsmiddelen en medicijnen om trombose, longembolie en verkalkingen rond de heup te voorkomen.
Het is van belang te weten dat bepaalde patiënten meer risico's lopen dan andere. Er is een verhoogd risico bij suikerpatiënten (diabetes mellitus), patiënten die met bepaalde medicijnen (immunosupressiva) behandeld worden, patiënten met een verminderde afweer voor infecties, patiënten die roken, patiënten met een overgewicht en patiënten met een chronische gebitsontsteking.
Het zal duidelijk zijn dat u aan deze laatste drie risicofactoren zelf het meeste kunt doen!

Luxatie

Het is mogelijk dat de geopereerde heup uit de kom kan schieten, dit heet een luxatie. Vooral in de eerste 6 weken na de operatie is de kans hierop het grootst. Oorzaken hiervan kunnen zijn spierslapte, algehele spier- / bandslapte bij bindweefselziekten, neurologische stoornissen of positieveranderingen van de prothese-elementen bij een nog niet ingegroeide prothese. Fors overgewicht van de patiënt levert ook een sterk verhoogde kans op een luxatie, bij een BMI (dit is een verhouding tussen gewicht en lichaamslengte) van boven de 40 zelfs een vier keer grotere kans!!

Aanleiding voor een luxatie kan een extreme beweging zijn waarbij dan de kop over de rand van de kom hevelt, bijvoorbeeld bij diep hurken of diep bukken of op de knieën zitten en vooroverbuigen, of bij het op een kant draaien zonder dat de benen mee draaien maar ook bijvoorbeeld bij vallen of uitglijden. Wij adviseren dan ook de eerste zes weken na een heupoperatie bij voorkeur op de rug te slapen, indien dit niet mogelijk is adviseren wij een groot kussen tussen de knieën te houden bij het in bed liggen. Wanneer een luxatie heeft plaatsgevonden heeft, is meestal geen operatie nodig. Onder verslappende medicijnen zal de orthopedisch chirurg door te trekken en te draaien aan het been de heup(kop) weer terugplaatsen in de kom. Soms is voor deze manoeuvre toch een kortdurende narcose noodzakelijk. Een enkele maal lukt dit niet en moet de heup operatief weer in de kom gezet worden. Na een luxatie wordt vaak een nabehandeling aangeraden met een anti-luxatie brace gedurende enkele maanden.