Orthopaedie of orthopedie?

In de Nederlandse spelling is aan het einde van de vorige eeuw het woord "orthopaedie" veranderd in "orthopedie".
Bij de modernisering van de spelling is in woorden met -ae- de -a- verdwenen.

Het woord orthopaedie is oorspronkelijk afkomstig uit het Grieks en is afgeleid van "orthos" (recht) en "pais" (kind). Paed is de verlatijnsing  van de  oorspronkeljk Griekse vormen (pais, paidos (genitief) = kind = paed + samenstellingen).
Letterlijk betekent het dus: "het recht maken van kinderen". Daarnaast betekent het Griekse werkwoord "paideia" opvoeden.

De eerste persoon die deze term gebruikte was de Fransman Nicolas Andry (1658-1742). In 1741 verscheen zijn boek met de titel: "L'orthopaedie, ou l'art de prevenir et de corriger dans les enfants, les difformites du corps, le tout par des moyens a la porte des peres et des meres, et de toutes les personnes qui ont des enfants a elever."
Eén van de illustraties in het boek is de gestutte kromme boom (zie afbeelding). Door de jaren heen is dit internationaal het symbool geworden van de orthopaedie.
Etymologisch is het onwaarschijnlijk dat het woord orthopedie afkomstig is van een combinatie van het oud-Griekse "orthos" en het Latijnse woord "pes" (voet).
Eigenlijk dient het dan ook orthopaedie te zijn.

Het vak orthopedie bestrijkt tegenwoordig een veel groter gebied dat alleen de zorg voor kinderen met verkrommingen en groeistoornissen van de rug.

Tot het terrein van de orthopedisch chirurg behoren o.a.:

• Aangeboren afwijkingen van het steun- en bewegingsapparaat, bijv. heupdysplasie, scoliose.
• Fracturen van gewrichten en botten (zeker de meer complexe botbreuken);
• Standafwijkingen van gewrichten en lange pijpbeenderen;
• Gewrichtsziekten en slijtage (artrose);
• Klachten de weke delen, zoals van pezen en slijmbeurzen.

De behandeling kan conservatief zijn (advies, brace, fysiotherapie, medicijnen, injectie) of operatief
(bijvoorbeeld bij slijtage van heup, knie of schouder een kunstgewricht, ook endoprothese genoemd).