Peroneuspees tendinitis

Aan de buitenzijde van de enkel lopen twee pezen die voor een groot deel de stabiliteit van de enkel en de voet zorgen, dit zijn de peroneus longus en de peroneus brevis. De peroneus brevis hecht zich aan de basis van het vijfde middenvoetsbeentje vast. De de peroneus longus loopt via de buitenzijde van de enkel onder de voetzool helemaal naar de basis van het eerste middenvoetsbeetje toe.
 
 
Er bestaan verschillende peroneuspees problemen zoals:
·      Peroneus tendinitis (peesontsteking/overbelasting)
·      Peroneus ruptuur (peesscheur)
·      Peroneus saltans (pees schiet uit het gootje)
·      Pijnklachten van een os peronea (extra botkern aan de buitenzijde van de voet bij de peroneuspees)
 
De afwijkingen komen meestal voor in de peroneus brevis. Deze pees heeft een belangrijkere functie dan de naastgelegen peroneus longus pees.
 
Een peroneuspees probleem kan ontstaan na een trauma, bijvoorbeeld een enkelverstuiking. Vaak is er ook sprake van een ander onderliggend probleem zoals bijvoorbeeld instabiliteit of een afwijkende stand van de achtervoet (holvoet).
Het is in die gevallen belangrijk om niet alleen de peroneuspees te behandelen, maar ook altijd te zoeken naar de oorzaak en deze oorzaak mee te behandelen. Als je dan niet doet, zal het probleem weer snel terugkomen.  

Peroneuspees ruptuur/tendinitis

Bij langdurige overbelasting van de peroneuspees kan er peesontsteking ontstaan. Dit noemen we dan tendinitis. Als dit lang blijft bestaan kan er uiteindelijk een lengte scheur ontstaan (partiële ruptuur) of zelfs uiteindelijk een totale scheur (totale ruptuur).
 
 
 
De oorzaak van een peesscheur kan verschillend zijn: 
·      Trauma
·      Overbelasting

Trauma

Een veelvoorkomend trauma is een enkelverstuiking. Hierbij klapt de voet naar binnen en drukt het kuitbeen met veel kracht op de pees. Hierbij kan de pees afgeplat raken of zelfs scheuren. De peroneuspezen worden bij het kuitbeen op hun plaats gehouden door een soort bandje (retinaculum). Soms kan dit retinaculum ook beschadigd raken waardoor de pees uit het gootje kan schieten (zie peroneus saltans)
Iemand die dus vaak door de enkel zwikt, heeft een grotere kans op een peesontsteking en of peesscheur.

Overbelasting

Als de peroneuspees langdurig extra hard moet werken kan er ook een peesontsteking of peesscheur ontstaan. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij langdurig gebruik van een scheef afgesleten schoen, of langdurig lopen op ongelijke ondergrond. Meestal komt dit echter doordat er sprake is van een scheefstand van het hielbeen. Als het hielbeen naar buiten staat gekanteld noemen we dat een holvoet (zie holvoet). Door deze stand is de enkel instabiel en moet de pees continue extra hard werken waardoor er spontaan een ontsteking of scheur in de pees kan ontstaan.
 

 Voorbeeld van (ernstige) holvoeten

Klachten

Als sprake is van een peroneuspees ontsteking en/of ruptuur hebben mensen met name klachten bij inspanning. Vaak is de enkel pijnlijk aan het einde van de dag of na een stuk lopen en is er wat zwelling aan de buitenkant van de enkel. Met name bij het lopen op ongelijke ondergrond is dit extra pijnlijk, bijvoorbeeld op het gras of strand. Ook voelt de enkel minder stabiel aan en kan men sneller door de enkel heen zwikken.

Diagnose

Door het verhaal van de patiënt en het lichamelijk onderzoek kan de dokter vaak al een goed idee krijgen van het probleem.
Bij peroneuspees problemen zal er extra goed gekeken worden naar de stabiliteit van de enkel en naar de stand van de enkel.
Ook zal een staande röntgenfoto van de voet of enkel gemaakt worden om de stand te beoordelen en andere problemen zoals beginnende artrose (slijtage) uit te sluiten. Zo nodig zal er ook nog een ECHO en/of een MRI scan worden gemaakt.

Behandeling

Vaak zal er eerst gestart worden met een niet operatieve behandeling (conservatieve behandeling). In veel gevallen is deze behandeling voldoende om de pees te laten herstellen en de klachten te verminderen.
 
De niet operatieve behandeling kan bestaan uit:
·      Rust
·      NSAID’s (onstekingsremmers zoals bijvoorbeeld Naproxen)
·      Tape of brace
·      Tijdelijk gips
·      Steunzool
·      Fysiotherapie
·      Orthopedische schoen
 
Welke behandeling gekozen wordt hangt af van de oorzaak en de klachten. Soms zal er een combinatie nodig zijn van bovenstaande behandelingen. Het herstel van een peroneus ontsteking kan enkele weken tot maanden duren.
 
De operatieve behandeling
Als de conservatieve behandeling onvoldoende verbetering geeft kan besloten worden tot een operatieve behandeling. Hierbij geldt ook dat er meerdere behandelingen mogelijk zijn. Welke behandeling nodig is hangt af van de oorzaak van de peesontsteking.
In het algemeen wordt de gescheurde pees (peroneus brevis) schoon gemaakt en weer gehecht. Soms is de pees zo ernstig beschadigd dat hij verstevigd moet worden. Hiervoor wordt de peroneus longus losgemaakt en op de peroneus brevis vastgehecht (dit wordt een peestransfer genoemd). Wanneer sprake is van een holvoet is een standscorrectie vaak ook noodzakelijk (zie holvoet)

Nabehandeling

De nabehendeling bestaat uit een onderbeengips, vaak voor 6 weken. De eerste 3 weken mag u niet op het gips lopen. U kunt gebruik maken van krukken een looprek of een rolstoel. De 3 weken hierop volgend zal het gips wel belast mogen worden, u krijgt dan een loopgips.
De duur van de gipsperiode kan soms korter of juist enkele weken langer zijn.
Als u uit het gips komt is het belangrijk te starten met fysiotherapie. Dit is nodig om de voet en de enkel weer soepel te krijgen. Ook zijn oefeningen nodig om de pezen weer goed te laten functioneren. Het herstel duurt ongeveer 4 tot 6 maanden. Sporten kan in het algemeen weer na 6 maanden. Afhankelijk van het type operatie kan deze periode langer zijn.


Voorbeeld van een onderbeengips.

Risico’s en complicaties

Bij elke operatie is er een kans op een complicatie. De meest voorkomende complicaties die bekend zijn bij deze operatie zijn:
-       Wondinfectie. Hiervoor zal wondbehandeling nodig zijn en antibiotica. Bij mensen die roken is de kans op een wondinfectie of vertraagde genezing groter.
-       Zenuwletsel. Door de operatie kan er schade optreden van een gevoelszenuw van de voet (nervus suralis). Dit kan door rek tijdens het openhouden van de wond of doordat de zenuw vastgroeit aan het littekenweefsel. Dit zorgt soms voor een doof of juist prikkelend gevoel aan de buitenkant van de voet.
-       Trombose. Als gevolg van de operatie en het minder bewegen in het gips kan een trombose optreden. Hiervoor krijgt u tijdens de gipsperiode prikjes met een bloed verdunnend medicijn (fraxiparine).
-       CRPS (complex regionaal pijn syndroom). Na de operatie kan een langdurige heftige lichaamsreactie ontstaan aan de enkel of voet. Klachten hierbij kunnen onder andere zijn; roodheid, pijn, zwelling, en een klamme of overgevoelige huid.  

Team

In het Alrijne Ziekenhuis zijn deze orthopedisch chirurgen gespecialiseerd in de behandeling van voetafwijkingen:
-       W. van Laar 
-       M. Kroon 
-       M.L.A. Morssinkhof